Opština Bajina Bašta

Još fotografija

Istorijat
Bajina Bašta je naseljena neprekidno poslednjih 7000 godina. Najstarije dosada poznato naselje potiče iz perioda Starčevačke kulture ranog neolita. Naselje je u nauci poznato kao Kremenilo i nalazi se u današnjoj Višesavi udaljeno 2.5 km od samoga centra Bajine Bašte. Stanovnici su se bavili pretežno zemljoradnjom o čemu svedoče ornamenti pronađeni na grnčariji ali i stočarstvom. Iskopavanja tokom 60-tih godina XX veka pokazala su kontinuitet naselja kroz čitav neolit sve do samog prelaza u metalno doba.Iz eneolita, odnosno prelaznog doba od neolita ka metalnom dobu, potiče naselje Jovin breg čija grnačarija nam otkriva komunikacijske veze ovog naselja sa stanovnicima Panonije. Deo arheoloških nalaza iz Kremenila i Jovinog brega danas je izloženo u hodniku OŠ ’’Rajak Pavićević’’ u Bajinoj Bašti.Kao gradsko naselje, Bajina Bašta je nastala sredinom 19. veka kada je knez Aleksandar Karađorđević je 12. jula 1858. godine izdao rešenje o osnivanju varošice Bajina Bašta. Tada se dotadašnje sresko sedište premešta iz Rogačice (naselje na oko 12 km nizvodno od Bajine Bašte) u Bajinu Baštu. Od tada pa sve do danas, na desnoj obali Drine, u podnožju planine Tare, smešten je centar opštine.Intenzivan ekonomski razvoj je počeo 1966. godine, kada je svečano puštena u rad Hidroelektrana „Perućac“, druga po veličini u Srbiji. Tako je, nekad omalena varoš na obali moćne reke, Bajina Bašta, po popisu iz 2011. godine stigla do zavidnog broja od 26.043 stanovnika.

Manastir Rača
Najzanačajniju i najatraktivniju kulturno-istorijsku vrednost na teritoriji Bajine Bašte predstavlja manastir Rača. Hram Vaznesenja Hristovog, je smešten u selu Rača, 6 km, zapadno od Bajine Bašte, na obroncima Tare, mestu izlaska reke Rače iz njenog živopisnog kanjona.Po predanju manastir je u drugoj polovini XIII veka podigao kralj Dragutin. U toku svoje istorije manastir je dva puta rušen do temelja, da bi današnju fizionomiju dobio 1835. godine. Za vreme drugog svetskog rata ovde je od Nemaca sklonjeno Miroslavljevo Jevanđelje, najstarija srpska knjiga napisana u 12. veku. Deo svetih mošti Kralja Dragutina od nedavno se nalaze u ovom hramu.Pred sami Prvi srpski ustanaka manastir je obnovio iguman hadži Melentije Stefanović. Tokom ustanaka hadži Melentije postaje jedan od vođa ustanka protiv Turaka. Godine 1813. Turci spaljuju manastir kao znak odmazde. Miloš Obrenović ga obnavlja 1813. Godine.
Najvrednije predmete manastirske zbirke čine Srbljak iz 1761. godine, rusko izdanje Jevanjđelja iz XII veka i Vojvodski barjak, Hadži Melentija Stefanovića iz Prvog srpskog ustanka. Unutrašnjost manastira ukrašena je ikonama i freskama, a manastirski ikonostas sa dve ikone Isusa i Bogorodice, delo Georgija Bakalovića iz 1840. godine, smatra se jednim od najlepših u Srbiji.Crkveno zdanje u Rači relativno je velikih dimenzija. Dužina podužnog broda, zajedno sa apsidom i debljinom zidova, iznosi oko 23 metra, širina oko 8,5 metara.Transept ima dužinu oko 15,5 metara, širinu oko 9 metara. Visina grebena krova podužnog broda je 12,5 metara, krova kubeta do podnožja krste oko 20 metara.

Račanska prepisivačka škola
Račanska prepisivačka škola se nalazila na oko 40 minuta hoda uz rečicu Raču, blizu vrela Lađevac. Pored prepisivanja ukrašavali su rukopise i crtali dekorativne elemente po knjigama. NJihova dela su neprolazne duhovne i umetničke vrednosti. Do sada otkriveno je oko 40 zapisa i 15 bogoslužbenih knjiga iz ovog perioda, a račanski rukopisi danas se nalaze po muzejima širom Evrope. Škola je prekinula rad 1690. godine, kada su se monasi pridružili velikoj seobi Srba .Posle seobe rad prepisivačke škole nastavlja se u Ugarskoj,a obnavlja je Kiprijan Račanin. Ime Račanin, monasi dodaju uz svoje ime kao podsećanje na svoj duhovni centar, manastir Raču i kao napomenu da su sledbenici račanske književne i prepisivačke škole. Račanski kaluđeri-prepisivači su ovo mesto još u 17. veku nazivali Banja jer je teperatura vode 17 °C cele godine.U neposrednoj blizini Lađevca, kome se do izgradnje pešačke staze vrlo teško pristupalo, nalazi se isposnica posvećena Svetom Đorđu. Ostaci srednjovekovne skriptorije još postoje i u fazi su istraživanja. U najizrazitije vrednosti Bajine Bašte spadaju i crkva brvnara u Dubu (nastala 1792.god. spada među naše najveće i najlepše crkve ove vrste), Solotuški Grad, te savremena spomen-obeležja u gradu i na Tari.

Geografski položaj
Klima u Bajinoj Bašti je umereno-kontinentalna, ali je povećana vlažnost vazduha posle izgradnje veštačkih jezera u Perućcu i u Zaovinama. Prosečna godišnja količina padavina je 700-800 m. Biljni i životinjski svet je karakterističan za prostore umerene klimatske zone. U nacionalnom parku Tara koji je jedan od najznačajnijih prirodnih bogatstava Srbije, na površini od 19175 hektara stanište je mnogih zaštićenih biljnih i životinjskih vrsta. Pored Pančićeve omorike – balkanskog endemita koji je preživeo veliko ledeno doba na veoma ograničenim staništima u srednjem toku reke Drine, i Pančićevog skakavca – lokalnog endemita, kome je ovo područje jedino stanište, ova planina je stanište za 53 vrste sisara, 153 vrste ptica i 40-tak vrsta riba (Orlović, Ostojić, 2001). Od vrsta pod posebnom zaštitom, ističu se: medved, srna i divokoza. Po standardima IBA projekta, planina Tara je nominovana kao međunarodno značajno ornitološko područje u okviru koga se sreću retke vrste ptica: sivi soko, orao zmijar, suri orao, veliki tetreb, šumska šljuka i dr. U vodama Drine i jezera Perućac ima u izobilju raznih vrsta riba, među kojima je najpoznatija mladica, a prisutni su još i šaran, pastrmka, som.

Turizam
Izuzetna lepota planine Tare, jezero Perućac, rečni tok Drine, kulturno-istorijski spomenici čine grad Bajinu Baštu sa okolinom turistički atraktivnim prostorom. Turističku ponudu upotpunjuje sedam hotela visoke kategorije: Hotel „Drina“ u gradu, hoteli „Jezero“-Perućac, „Omorika“, „Beli bor“ i „Javor“ na Tari, kao i dečje odmaralište na Mitrovcu. Grad Bajina Bašta je još 1882. urbanistički uređen tako da se u urbanom jezgru sve ulice seku pod pravim uglom. Posebno se ističe i arhitektura lokalnih graditelja, koja privlači turiste da dođu u ovaj grad, a tu je, takođe, i plaža na Drini koja se nalazi kraj samog mosta koji prelazi u Bosnu i Hercegovinu, što daje posebnu draž boravku na ovom mestu.

U opštini Bajina Bašta nalaze se brojne turističke destinacije:
Kao deo srpske kulturne baštine izdvajaju se ostaci Solotnika, crkva brvnara u Dubu i manastir Rača, koji upotpunjuju kulturnu baštinu nasleđenu iz vremena neolita, rimskog carstva i nekropole.
Oko šest kilometara na jug, među severnim obroncima Tare, nalazi se manastir Rača. Smatra se da je ovo jedna od zadužbina kralja Dragutina, koja je podignuta u 13. veku. Bio je centar prepisivanja i pisanja crkvenih spisa, a i danas se Račanska prepisivačka škola smatra čuvarem nacionalnog identiteta. U prvoj nedelji oktobra u Bajinoj Bašti i Rači održavaju se „Dani Rače ukraj Drine„. Bogat umetnički program i naučni skupovi završavaju se dodelom Račanske povelje istaknutim stvaraocima. Tara je poznata po svom bogatstvu vodama. Brojni izvori stvaraju potoke i rečice koji se obrušavaju ka Drini. Najveće vrelo je Perućac, sa protokom od 300 litara u sekundi. Tako nastala rečica teče svega 365 metara, a onda se uliva u Drinu. Od nekoliko vodopada najpoznatiji su Veliki i Mali Skakavac. Sa zapadne i severne strane Nacionalni park je oivičen sporim tokom reke Drine koja je pregrađena branom na Perućcu.Na Drini se, tradicionalno, splavari i peca, kao i na jezeru Perućac koje se pruža sve do Višegrada. Tu je i jezero Zaovine, koje je, zapravo, akumulacija reverzibilne hidrocentrale. Brana na Perućcu je visoka 93 metra, pa jezero ima površinu od 28 kvadratnih kilometara, dužinu od 55 kilometara i dubinu od 88 metara. Zaovinsko jezero se nalazi na planini Tari kod mesta Zaovine i po svom nastanku je veštačko. Nastalo je u periodu od 1975. do 1983. godine, kada je tok Belog Rzava pregrađen branama kod vrha Kik (958 m nmv). Pri najvišem vodostaju, površina jezera se nalazi na nadmorskoj visini od 881.5 m. Najveća dubina je oko 110 metara.Jezero dopunjavaju dva potoka Konjska reka i Beli Rzav.Jezero je akumulacija reverzibilne hidroelektrane „Bajina Bašta“ u Perućcu sa kojom je povezano vertikalnim cevovodom. Voda je veoma čista te uz malu preradu u postrojenjima za preradu vode koristi se za piće. Brana na Perućcu je visoka 93 metra, pa jezero ima površinu od 28 kvadratnih kilometara, dužinu od 55 kilometara i dubinu od 88 metara.Kanjon Drine, uzvodno od brane, spada po dubini među najveće u svetu.

Drinska Regata
Stogodišnju tradiciju splavarenja niz Drinu prekinula je izgradnja hidrocentrale, ali se i dalje uspešno organizuje spust niz Drinu u čamcima i splavovima kojima upravljaju iskusni kajakaši i splavari, nadaleko poznata «Drinska regata».Za potrebe razvoja turizma, ali i za potrebe sportskih aktivnosti i takmičenja u Bajinoj Bašti su izgrađeni brojni sportski objekti: Gradski stadion sa tartan stazom, hala za sportove koji se obavljaju u zatvorenom prostoru i igrališta za male sportove na otvorenom.
Za više informacija o TURISTIČKOJ ponudi Bajine Bašte posetite veb stranicuSportsko-Turističkog centra u Bajinoj Bašti, ili posetite gradski TURISTIČKI INFO CENTAR gde ćete dobiti više informacija i kupiti suvenir za uspomenu iz Bajine Bašte.

• Kategorije:
• Opštine i gradovi

• Statistika:
• Datum upisa: 14.03.2016
• Datum ažuriranja: 13.02.2024

Adresar